Jednym z zadań w ramach realizacji projektu pn. „Rozwój terenów zieleni w mieście Kłodzku” była rewitalizacja zdegradowanego terenu zielonego tj. Skweru im. Weroniki Kumko przy ul. Krakusa (między Starostwem Powiatowym w Kłodzku a Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie). Skwer oprócz nowych nasadzeń roślin z przewagą miododajnych pełni również funkcję edukacyjną dotyczącą życia pszczół oraz pszczelarstwa. Na skwerze umieszczone są informacje w postaci tabliczek, replik uli, plastrów miodu itp. Wartością dodaną projektu stanowi tematyka, która wiąże się z osobą Weronik Kumko, znanej pszczelarki w Kotlinie Kłodzkiej.

Weronika Kumko - mieszkanka Kłodzka, pszczelarka i powojenna inicjatorka zakładania pasiek na Ziemi Kłodzkiej jest patronką Zrzeszenia Pszczelarzy Ziemi Kłodzkiej. Za swoją pracę odznaczona została Krzyżem Zasługi, najwyższym odznaczeniem pszczelarskim Jana Dzierżona oraz wieloma innymi wyróżnieniami.

Park Przyjaźni Wojsk Górskich o powierzchni 2,29 ha jest położony w zachodniej części miasta (przy głównej drodze wjazdowej do miasta (ul. Dusznicka/Kościuszki)), od południa i zachodu sąsiaduje z terenami zurbanizowanymi, a od północy i wschodu z działkami ogrodowymi i Parkiem Fortecznym. Obszar czynny biologicznie obejmuje 82,53 %.

Opis stanu początkowego przed realizacją Projektu:

Teren parku podzielono na 3 strefy: Wejściową, Parkową oraz Rekreacji Aktywnej. Pierwsza z nich ma za zadanie osłaniać teren parkowy od ciągu komunikacyjnego i chronić przed zanieczyszczeniami i hałasem.

Strefa Wejściowa składa się z dwóch ciągów komunikacji pieszej – głównego i prostopadłego. W jej obrębie znajduje się szeroki deptak z wydzielonymi pergolami oraz miejscami do odpoczynku, a także roślinność ozdobna i płożąca. Główna oś zakończona została nasadzeniami drzew oraz płytami kamiennymi, obecne są iluminacje świetlne w postaci opraw zwieszanych, które mogą być sterowane za pomocą systemu inteligentnego. Strefę Parkową tworzą łąki kwietne i gruntowo‐ gliniaste ścieżki piesze. Strefa ta została wyposażona w oświetlenie w postaci opraw parkowych wysokich w technologii LED. Natomiast w zachodniej części parku znajduje się, otoczona roślinnością średnią oraz wysoką, strefa rekreacji aktywnej zaopatrzona w plac zabaw oraz siłownię zewnętrzną. Roślinność parku jest mało zróżnicowana gatunkowo, tworzą ją głównie drzewa liściaste; klony, jesiony, wierzby, lipy i również sporadycznie: kasztanowiec, jarząb, świerk, śliwa, żywotnik oraz grab.

Stan roślinności jest zły oraz średni i wymaga zabiegów pielęgnacyjnych. Sieć dróg tworzona jest przez szeroki deptak z układem schodów terenowych oraz nieregularny system ścieżek. Nawierzchnie są wykonane głównie z asfaltu, ponadto występują nawierzchnie gruntowe.

W skład małej architektury (będącej w złym stanie) wchodzą ławki o konstrukcji betonowodrewnianej, kosze na śmieci i nieczystości po zwierzętach, a także pozostałość po pergoli. W parku brakuje również oświetlenia.

W ramach zaplanowanych robót budowlanych zostały wykonane:

• Rewaloryzacja zieleni istniejącej, rekultywacja muraw parkowych i zasadzenie zieleni projektowej:

• Nawierzchnia utwardzona

• Elementy architektury małej

• Oświetlenie

• Akcesoria dla ptaków

• Akcesoria dla owadów

W ramach zadań budowlanych przeprowadzono działania mające na celu rewaloryzację zieleni istniejącej oraz zasadzenie nowej. W zakres robót budowlanych weszły: wytyczenie układu komunikacyjnego sieci alejek i ścieżek parkowych, wykonanie ścieżek żwirowo‐gliniastych stabilizowanych, wykonanie ścieżek z kostki betonowej, wykonanie systemu oświetlenia inteligentnego bazującego na oprawach zgodnie z zestawieniem, dostawa i montaż elementów małej architektury poprzez kotwienie do betonowych fundamentów, plac zabaw + nawierzchnie bezpieczne: dostawa i montaż urządzeń zabawowych zgodnie z zaleceniami producenta, wykonanie nawierzchni bezpiecznej zgodnie ze strefami bezpieczeństwa dla urządzeń zabawowych, odtworzenie istniejących schodów terenowych wraz z oporęczowaniem, wykonanie schodów z kostki betonowej, dostawa i wykonanie muru oporowego z betonowych elementów prefabrykowanych, dostawa i montaż akcesoriów dla ptaków i owadów w wybranych lokalizacjach na terenie parku.

Park Kusocińskiego‐Promenada mieści się przy rzece Nysie Kłodzkiej, w południowej części miasta dz. nr 7 AM‐4. Obszar parku zajmuje 1,77 ha, (teren czynny biologicznie 89,26 %).

Opis stanu początkowego przed realizacją Projektu:

Park tworzą trzy strefy: komunikacji Pieszej, Buforową, Muraw Parkowych. W obrębie strefy komunikacji Pieszej znajdują się ścieżki i placyki łączące strefy zielone.

Teren ten jest zróżnicowany pod względem wysokości, zaznaczony jest spadek w kierunku rzeki, główny ciąg komunikacyjny rozciąga się w kierunku północ/południe i obecny jest zanikający system komunikacji pieszej oraz przedepty. W strefie Komunikacji Pieszej gruntowo‐gliniaste ścieżki łączą się przy pomocy alejek (ze schodami terenowymi) przy których umieszczone są ławki, kosze na śmieci i psie stacje. W strefie Muraw Parkowych znajduje się drzewostan do rewaloryzacji. W obrębie parku rosną drzewa liściaste, w przewadze: jesiony, wierzby oraz drzewa owocowe – jabłonie i śliwy. Struktura zieleni jest w złym i średnim stanie, wymagającym zabiegów pielęgnacyjnych, dość jednolita, niezróżnicowana gatunkowo, ponadto dominują zaniedbane murawy parkowe Równoległe do drogi i rzeki ścieżki łączą się ze sobą poprzez układ schodów terenowych. Pokrywa je głównie nawierzchnia gruntowa o średnim stanie technicznym. Stan architektury małej jest zły, w jej skład wchodzą ławki o konstrukcji betonowo‐drewnianej, kosze na śmieci i nieczystości po zwierzętach. W całym parku znajdują się pozostałości opraw parkowych, będące również w złym stanie technicznym. Omówiony obszar realizacji projektu nie jest prawnie chroniony.

W ramach zaplanowanych robót budowlanych zostały wykonane:

Rewaloryzacja zieleni istniejącej, rekultywacja muraw parkowych i zasadzenie zieleni projektowej

Elementy architektury małej

Oświetlenie

Akcesoria dla ptaków

Akcesoria dla owadów

W ramach zadań budowlanych zostały przeprowadzone działania mające na celu rewaloryzację zieleni istniejącej oraz zasadzenie nowej. W zakres robót budowlanych weszły: odtworzenie układu komunikacyjnego sieci alejek i ścieżek parkowych, wykonanie ścieżek z kostki betonowej, wykonanie ścieżek żwirowo‐gliniastych stabilizowanych, odtworzenie istniejących schodów terenowych wraz z oporęczowaniem, wykonanie schodów z kostki betonowej, wykonanie systemu oświetlenia inteligentnego bazującego na oprawach zgodnie z zestawieniem, dostawa i montaż elementów małej architektury poprzez kotwienie do betonowych fundamentów, dostawa i montaż akcesoriów dla ptaków i owadów w wybranych lokalizacjach na terenie parku.

Skwer przy ul. Reymonta, o powierzchni 0,2 ha, zlokalizowany jest we wschodniej części miasta dz. nr 20/2 AM‐1, (od północy i zachodu sąsiaduje z terenem zurbanizowanym, a od wschodu i południa z terenem usługowym).

Opis stanu początkowego przed realizacją Projektu:

Jest to miejsce zaniedbane, pokryte, często uszkodzoną, trawiastą murawą, o złym stanie sanitarnym zieleni. W obrębie skweru wyróżnia się strefę Spacerowo‐ Wypoczynkową, Parkowo‐ Izolacyjną, Rekreacji Aktywnej. Strefa Spacerowo‐Wypoczynkowa tworzy układ ścieżek, natomiast strefę Parkowo‐Izolacyjną pokrywają łąki kwietne i nasadzenia ozdobne. Pośród roślinności średniej strefy Rekreacji Aktywnej, w południowej części skweru, umieszono linarium oraz niewielkie urządzenia sprawnościowe (drążki i bujaki). Teren przedsięwzięcia posiada spadek wysokości w kierunku północno‐zachodnim i liczne przedepty oraz jest odgrodzony z kierunku zachodniego i południowego poprzez ogrodzenie, a od wchodu i północy przez siatkę ulic. W strefie spacerowo wypoczynkowej znajdują się liczne obiekty architektury małej (kosze na śmieci oraz psie stacje), ciągi komunikacyjne z licznymi zmianami kierunków tworzą spójny układ nawierzchni i wyznaczają miejsce rabat. W strefie Parkowo‐Izolacyjnej występują gruntowo‐ gliniaste ścieżki i punkty ścieżki o charakterze przyrodniczym. Po stronie wschodniej umieszczono nasadzenia roślinności płożącej. Staranny dobór gatunków nadaje znaczną wartość estetyczną i przyrodniczą.

Wśród roślinności skweru można wyróżnić topole, natomiast jednostkowo jesiony, głogi, klony oraz nieliczne krzewy średnie i niskie. Dość jednolitą i niezróżnicowaną gatunkowo roślinność cechuje średni i zły stan sanitarny. Ponadto licznie występują uszkodzone murawy.

Według danych Dokumentacji projektowej brakuje pieszych ciągów komunikacyjnych i wydzielonych placów, a we wschodniej części znają się schody terenowe w złym stanie technicznym. Istniejąca obecnie mała architektura jest w złym stanie i obejmuje ławki o konstrukcji betonowo‐drewnianej, kosze na śmieci i pozostałości po infrastrukturze sportowej, a także pozostałości po murku oporowym i schodach terenowych. Na skwerze brak opraw parkowych. Teren ten nie jest prawnie chroniony.

W ramach robót budowlanych zostały wykonane:

Rewaloryzacja zieleni istniejącej, rekultywacja muraw parkowych i zasadzenie zieleni projektowej

Nawierzchnia utwardzona

Elementy małej architektury

Akcesoria dla ptaków

Akcesoria dla owadów

W ramach zadań budowlanych przeprowadzono działania mające na celu rewaloryzację zieleni istniejącej oraz zasadzenie nowej. W zakres robót budowlanych weszły: wytyczenie układu komunikacyjnego sieci alejek i ścieżek parkowych, wykonanie ścieżek żwirowo‐gliniastych stabilizowanych, wykonanie ścieżek z płyt betonowych, dostawa i montaż elementów małej architektury poprzez kotwienie do betonowych fundamentów, plac zabaw + nawierzchnie bezpieczne: dostawa i montaż urządzeń zabawowych zgodnie z zaleceniami producenta, wykonanie nawierzchni bezpiecznej zgodnie ze strefami bezpieczeństwa dla urządzeń zabawowych, odtworzenie i zabezpieczenie konstrukcji muru oporowego ceglanego, odtworzenie istniejących schodów terenowych wraz z oporęczowaniem, wykonanie schodów z kostki betonowej, dostawa i montaż akcesoriów dla ptaków i owadów w wybranych lokalizacjach na terenie parku.

Skwer przy ul Kasztanowej o powierzchni 0,31 ha, mieści się w północno‐ wschodniej części miasta. Otoczony jest zabudową jednorodzinną, szeregową oraz osiedlem mieszkaniowym.

Opis stanu początkowego przed realizacją Projektu:

Na skwerze znajduje się plac zabaw oraz pozostałości boisk wielofunkcyjnych. W jego obrębie wyróżnia się dwie strefy Spacerowo‐ Rekreacyjną oraz Łąk Kwietnych i Zieleni Wysokiej. Teren przedsięwzięcia jest zaniedbany, charakteryzuje go spadek wysokości w kierunku południowo‐wschodnim. W strefie Spacerowo‐Rekreacyjnej obserwuje się zwarty układ ścieżek, umożliwiający swobodne przemieszczanie się. Miejsce centralne jest przygotowane pod budowę boisk wielofunkcyjnego. W omawianej strefie występuje roślinność ozdobna i płożąca o naturalnym charakterze, a także elementy architektury małej i strefy zieleni buforowej. Strefa Łąk Kwietnych i Zieleni Wysokiej, oprócz łąk, zawiera również projektowane układy ścieżek.

Zieleń skweru jest jednolita, zróżnicowana gatunkowo, o średnim i złym stanie sanitarnym, wyróżnia się tutaj drzewa liściaste i iglaste m.in. klony, jesiony, brzozy, dęby, głogi oraz świerki, sporadycznie: sosna, bez, jabłoń, wierzba, ponadto często występuje zniszczona murawa parkowa. Na obszarze skweru występują braki ciągów komunikacyjnych i placyków. Pieszy system komunikacyjny łączący osiedle z pobliską drogą główną jest utworzony przez przedept. Mała architektura jest w złym stanie i zawiera: ławki o konstrukcji betonowo‐drewnianej, kosze na śmieci i pozostałości po infrastrukturze sportowej – stelaże po huśtawkach, bramki oraz konstrukcje koszy do gry w koszykówkę. Ponadto w części południowej znajduje się plac zabaw, którego urządzenia są w średnim stanie technicznym.

W ramach zaplanowanych robót budowlanych zostały wykonane:

Rewaloryzacja zieleni istniejącej i zasadzenie zieleni projektowej

Nawierzchnia utwardzona

Elementy architektury małej

W ramach zadań budowlanych przeprowadzono działania mające na celu rewaloryzację zieleni istniejącej oraz zasadzenie nowej. W zakres robót budowlanych weszły: odtworzenie układu komunikacyjnego sieci alejek i ścieżek parkowych, wykonanie ścieżek z kostki betonowej, wykonanie ścieżek żwirowo‐gliniastych stabilizowanych, dostawa i montaż elementów małej architektury poprzez kotwienie do betonowych fundamentów.

Skwer przy ul. Łużyckiej, o powierzchni 0,065 ha, jest bardzo zaniedbany, znajduje się w centrum miasta, wśród zabudowy i ze wszystkich stron jest otoczony przez ciągi natężonego ruchu kołowego.

Opis stanu początkowego przed realizacją Projektu:

W jego obrębie brakuje roślinności i obecnie jest on głównie wykorzystywany jako miejsce parkingowe i składowisko śmieci wspólnot mieszkaniowych. Wyróżnia się dwie strefy skweru: Wypoczynkową oraz Zieleni Urządzonej. Pierwsza z nich, sąsiadująca bezpośrednio ze strefą natężonego ruchu kołowego i obszarem przystanku autobusowego, obejmuje teren zieleni urządzonej wzbogacony elementami architektury małej, natomiast strefę Zieleni Urządzonej tworzą trawniki z ciekawymi nasadzeniami w postaci krzewów. Skwer, z założenia, ma stanowić odgrodzenie od natężonego ruchu kołowego, hałasu, zanieczyszczeń, a także pełnić miejsce odpoczynku dla podróżnych korzystających z położonego niedaleko przystanku autobusowego. Według danych pochodzących z dokumentacji projektowej (opracowanej przez mgr inż. Michała i Aleksandrę Czech) teren skweru jest płaski i brakuje na nim ciągów komunikacji pieszej, ścieżek, placyków i zagospodarowanej zieleni. Występują zaniedbane powierzchnie trawiaste. W Strefie wypoczynkowej, odgrodzonej nasadzeniami drzew i krzewów, znajduje się placyk na kontenery ze śmieciami. Natomiast strefa Zieleni Urządzonej została wyodrębniona od parkingu przy pomocy słupków ograniczających.Na skwerze brakuje opraw parkowych, podstawowej architektury małej i nie podlega ochronie prawnej.

W ramach zaplanowanych robót budowlanych zostały wykonane:

Zasadzenie zieleni projektowej:

Nawierzchnia utwardzona

Elementy architektury małej

W ramach zadań budowlanych przeprowadzono działania mające na celu zasadzenie nowej zieleni. W zakres robót budowlanych weszły: wytyczenie układu komunikacyjnego ścieżek i placyków, wykonanie ścieżek i placów z płyt betonowych, wykonanie nawierzchni z grysu granitowego, dostawa i montaż elementów małej architektury poprzez kotwienie do betonowych fundamentów.

Teren skweru posiadający powierzchnię 0,22 ha, mieści się w północnej części miasta. Obszar przedsięwzięcia obecnie jest zaniedbany, obejmuje plac zabaw i sąsiaduje od strony wschodniej i południowej z zabudowaniami mieszkaniowymi, z drogą lokalną (strona południowa), od północy z terenami zieleni nieurządzonej oraz drogą krajową nr 8 i z zachodu z zielenią średnią, wysoką i terenem usługowym.

Opis stanu początkowego przed realizacją Projektu:

Obszar przedsięwzięcia obecnie jest zaniedbany, obejmuje plac zabaw. Wyodrębniono tutaj dwie strefy: Spacerowo‐ Rekreacyjną oraz Łąk Kwietnych i Zieleni Wysokiej. Strefa Spacerowo‐ Rekreacyjna posiada układ ścieżek oraz plac zabaw. Planowane jest utworzenie gruntowo‐gliniastych ścieżek i zasadzenie zieleni średniej zwartej oraz zieleni wysokiej chroniącej przed hałasem i pyłami pochodzącymi z pobliskiej infrastruktury drogowej. Dopełnienie stanowi roślinność ozdobna i płożąca. Natomiast strefa Łąk Kwietnych i Zieleni Wysokiej obejmuje obszar naturalnych łąk. Teren jest jednolity wysokościowo, brakuje ciągów komunikacji pieszej, ścieżek, placyków. Roślinność skweru jest w średniej i złej kondycji, są to głównie łąki o naturalnym charakterze, drzewa owocowe, krzewy, samosiejki. Istniejącą obecnie architekturę małą tworzą ławki o konstrukcji betonowo‐drewnianej, kosze na śmieci i oraz ogrodzony plac zabaw. Posiada ona zły stan techniczny. Obszar objęty przedsięwzięciem nie jest chroniony prawnie i brakuje na nim opraw parkowych.

W ramach zaplanowanych robót budowlanych zostały wykonane:

Rewaloryzacja zieleni istniejącej, rekultywacja muraw parkowych i zasadzenie zieleni projektowej

Nawierzchnie utwardzone

Elementy architektury małej

W ramach zadań budowlanych przeprowadzono działania mające na celu rewaloryzację zieleni istniejącej oraz zasadzenie nowej. W zakres robót budowlanych weszły: wytyczenie układu komunikacyjnego sieci alejek i ścieżek parkowych, wykonanie ścieżek żwirowo‐gliniastych stabilizowanych, dostawa i montaż elementów małej architektury poprzez kotwienie do betonowych fundamentów.

Park Esperanto mieści się w centralnej części miasta dz. nr 66/4 AM‐1, przy głównej drodze wjazdowej wiodącej przez miasto, obejmuje 0,72 ha, (teren biologicznie czynny: 0,61 ha (84,72%)) i podlega ochronie konserwatorskiej.

Opis stanu początkowego przed realizacją Projektu:

W obrębie tego parku wyróżniono dwie strefy: Ścieżek i Parkową. Strefa Ścieżek tworzy główny system przebiegów komunikacyjnych nawiązujący do dawnego założenia parkowego. W Centrum znajduje się kwietnik, w którym zostaną zasadzone rośliny ozdobne. Natomiast strefa Parkowa obejmuje niezróżnicowany teren muraw parkowych i zieleni wysokiej. Nowe nasadzenia drzew ograniczą uciążliwy wpływ ruchu kołowego, wzbogacą istniejący drzewostan i stworzą odpowiednie warunki dla rozwoju lokalnej flory i fauny oraz będą stanowić ochronę przed pyłem i hałasem. W obrębie parku rosną drzewa liściaste (o jednolitej strukturze wiekowej) – głównie klony, jesiony, modrzewy, robinie akacjowe, platany, a także brzozy, topole oraz inne rośliny o nieznacznym udziale –krzewy jałowcowe. Kondycja roślinności jest zła oraz średnia, wymaga ona wielu zabiegów sanitarno‐pielęgnacyjnych. Alejki asfaltowe, o średnim bądź złym stanie technicznym, są głównymi ciągami pieszymi i są zorientowane na północ/południe. Miejscowo są widoczne odsłonięcia dawnych, kamiennych dróg. W skład obecnej małej architektury wchodzą ławki z oparciem, kosze na śmieci, oraz słup ogłoszeniowy. Ich stan techniczny jest dobry oraz średni. Na terenie parku znajdują się oprawy parkowe (w średnim stanie technicznym). Cały park jest prawnie chroniony.

W ramach zaplanowanych robót budowlanych zostały wykonane:

Rewaloryzacja zieleni istniejącej, rekultywacja muraw parkowych i zasadzenie zieleni projektowej:

Nawierzchnia utwardzona

Elementy architektury małej

Oświetlenie

W ramach zadań budowlanych przeprowadzono działania mające na celu rewaloryzację zieleni istniejącej oraz zasadzenie nowej. W zakres robót budowlanych wcheszło: odtworzenie układu komunikacyjnego sieci alejek i ścieżek parkowych, wykonanie ścieżek i placu z kostki granitowej, wykonanie systemu oświetlenia inteligentnego bazującego na oprawach stylizowanych zgodnie z zestawieniem, dostawa i montaż elementów małej architektury poprzez kotwienie do betonowych fundamentów.